Rus Mimar Mihayloviç Verjbitsky tarafından 19. yüzyıl mimarisiyle inşa edilen, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı ile 1917 Bolşevik Devrimi arasındaki 40 yıllık süre zarfında yapıldığı tahmin edilen kilise, 480 metrekare alan üzerinde yer alıyor.
Valilik, kaymakamlık ile belediye tarafından hazırlanan ve Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) desteğiyle 2018 yılında başlatılan proje kapsamında, 2019 yılında kilisenin restorasyonuna başlandı.
Kar amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlara yönelik ‘Sosyal Altyapının ve Turizm Altyapısının Geliştirilmesi Mali Destek Programı’yla’ bakım ve onarıma alınan Oltu Rus Kilise’ndeki çalışma 4 yılda tamamlandı.
Kış turizminin önemli merkezlerinden Erzurum’u tercih edecek Rus turistlerin uğrak noktası olması beklenen kilise, açılış için hazır hale getirildi.
Oltu Kaymakamı Cevdet Bakkal, kilisenin tarihi resimlere bakılarak aslına uygun şekilde restore edildiğini ifade ederek, “Önümüzdeki dönemde ciddi bir ziyaret bekliyoruz. Kış turizminin olduğu Erzurum, Rus turistlerin geldiği bir kent. Burası onların ziyaret edebilecekleri mekan, bu sebeple önümüzdeki dönemde daha çok gündeme gelecektir” dedi.
“KADERİNE TERK EDİLMİŞ BİR YAPIYDI”
Atatürk Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Haldun Özkan da tarihi yapının asıl adının Alexander Nevsky Kilisesi olduğunu anlattı.
Özkan, Rusların işgal ettikleri bölgelerde askerlerin, motivasyonlarını artırabilmek ve ibadet için kilise inşa ettiklerini, bu kilisenin de bu yönde inşa edildiğini aktardı.
Yapının kamber taşından yapıldığını vurgulayan Özkan, şunları kaydetti:
“Son yıllarda ciddi manada kaderine terk edilmiş bir yapıydı. Turizme kazandırmak adına restorasyonları gerçekleştirildi. Bölgemizde o dönemin izlerini taşıyan az sayıdaki örneği temsil ediyor. O açıdan bir turizm potansiyeli, bir değeri taşıması bakımından da kıymetli bir eser. ‘Peç sistemi’ adı verilen merkezi ısıtma tertibatı kuruluyor. Bir odanın duvarı içerisine yerleştirilen sobanın oradan yakılarak, ısının borular içerisinden, odalardan dolaştırılarak ısıtıldığı bir tertibattır. Bunun dışında son derece sade ve basit işlevselliği ön planda olan bir yapıdır.”
O dönem Rusların 1 milyon ruble harcayarak 70’e yakın kilise yaptığına değinen Özkan, “Ünlü mimar Mihaloviç’in hazırlamış olduğu projenin uygulandığı kiliselerden üçü bölgemizde. Biri Kars’taki Fethiye Cami, diğeri Sarıkamış’ta, öbürü de Oltu’da bulunan eserdir. Yapıda çok süsleme yoktur çünkü zaten amacı süsleme olması değildir” ifadelerini kullandı. (AA)
