Mehmet Hanifi GÜLEL
Türkiye’de 399 lisanlı depo şirketin aldığı 21 milyon 993 bin ton kapasiteli kurulum izini aldı. Söz konusu kapasitenin yüzde 45’i olan 9 milyon 890 bin tonunun kurulumu tamamlandı. İzni alan 186 şirketin depolama tesislerini tamamlayarak faaliyete geçirdiğini aktaran Tarım Ürünleri Lisanslı Depo ve Yetkili Sınıflandırıcı Şirketleri Derneği (LİDAŞDER) Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Genç, yılın sonunda lisanslı depo sayısının 200’e, kapasitesinin ise 10 milyon tona ulaşacağını tahmin ettiklerini bildirdi.
Genç, yatırım maliyetleri göz önünde bulundurulduğunda faaliyette olan lisanslı depoların yatırım tutarının ise yaklaşık 33 milyar TL olduğunu vurguladı. İlk lisanslı deponun 2011’de 40 bin ton kapasite ile faaliyete geçtiğini hatırlatan Genç, bugün itibariyle 186 adet lisanslı depo işletmesinin 9 milyon 890 bin ton kapasite ile faaliyet gösterdiğini bildirdi.
Türkiye’de ortalama 40 milyon ton civarında hububat, bakliyat ve yağlı tohum üretimi gerçekleştiğini ifade eden Genç, ‘’Ülkemizde özel sektör ve kamuya ait mevcut depolar da göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu üretimin yarısı kadar yani 20 milyon ton lisanslı depo ihtiyacı var. Bu kapsamda lisanlı depoculukta hedef kapasite 20 milyon ton. Zaten Ticaret Bakanlığı’ndan kuruluş izni alıp henüz lisans alarak faaliyete geçmemiş 12 milyon ton kapasite bulunuyor ve bu kapasitenin de 5 yıl içinde lisans alarak 20 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyoruz’’ dedi.
‘’Düzenlemeler lisanslı depo yatırımlarını artırdı’’
Stratejik tarımsal ürünlerden olan buğday üretimi ve olağanüstü durumlara karşı stok bulundurmanın önemi ortaya çıktığına dikkat çeken Genç, bu kapsamda TMO Genel Müdürlüğü, alım politikalarında buğdaya özel önem verdiğini dile getirdi.
TMO’nun mevcut depoları yanında özel sektör tarafından kurulan lisanslı depoların bulunduğu yerlerde çiftçilerden alımlarını lisanslı depolar üzerinden yapıldığına vurgu yapan Genç, ‘’Dolayısıyla çiftçilerin lisanslı depolara yöneliyor. Ayrıca çiftçiler, lisanslı depoya teslim ettikleri ürünü istedikleri zamanda aynı miktarda ve aynı kalitede alabilmeleri, destek ve teşviklerden faydalanabilmeleri, ürünlerini Türkiye Ürün İhtisas Borsası platformunda elektronik olarak kolayca satabiliyor.
Diğer taraftan Ticaret Bakanlığınca lisanslı depo kira ücretleri, fire vb. olumlu düzenlemelerin yapılması yatırımcıları yeni yatırım yapmaya ama daha çok mevcut kapasitelerini artırmaya teşvik etti. Dolayısıyla yapılan olumlu düzenlemeler ile lisanslı depolara ürün teslim etmek isteyenlerin artması, lisanslı depo yatırımlarında artırdı’’ diye konuştu.
Destekler devam etmeli
Devletin yatırımcılara, çiftçilere, sanayici ve tüccarlara sağlanan destek ve teşvikler lisanslı depoculuğun bu seviyeye getirdiğini söyleyen Genç, “Çiftçilerimize verilen analiz, depo kira ve nakliye destekleri 2024 yılı içinde sona ermekte olup, çok düşük seviyede kaldı. Destekler mutlaka günümüz şartlarına göre güncellenmeli ve devam etmeli’’ dedi.
TMO, lisanslı depolara 5,5 milyon ton ürün stokladı
Son yıllarda yüksek tahıl üretimi nedeniyle yoğun arza bağlı olarak piyasa fiyatlarının TMO alım fiyatları altında kaldığına işaret eden Serdar Genç, bu nedenle TMO ana alıcı konumuna yükseldiğini belirterek, ‘’Bu yıl TMO 12 milyon ton civarında ürün aldı. TMO, toplam alımının yüzde 45’i olan yaklaşık 5,5 milyon tonunu lisanslı depolarda yaptı. Diğer taraftan TMO, lisanslı depolar sayesinde personel ve teknik yönden sorun yaşamaksızın hızlı alım yapabildiği gibi ürün stoklanması ve korunması bakımından elini rahatlattı’’ dedi.
